ایزد مهر در باورهای ایرانی

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده زبانشناسی
author مینا سلیمی
adviser کتایون مزداپور فتح الله مجتبایی زهره زرشناس
Number of pages: First 15 pages
publication year 1391

abstract

در میان پژوهشگرانِ شاخه مطالعات مهرشناسی، که در سد? بیستم میلادی توسّط فراتس کومون بنیان نهاده شد، مجادلات بسیاری در خصوص اصل و مفهوم آیین مهرپرستی رومی وجود دارد و عموماً در این خصوص اتّفاق نظر ندارند. نگارنده بر این نظر است که احتمالاً بن مای? مهرپرستی رومی، ایرانی است امّا در جریان گذر مهرپرستی ایرانی به غرب، عناصر و رسومی به آیین این ایزد افزوده شده است و این آیین تحت تأثیر فرهنگهای مختلفی قرار گرفته است. در غرب نیز این آیین تحوّلاتی داشته است. متأسّفانه از آیین مهرپرستی ایرانی اطّلاعاتی در دست نیست. امّا ایزد مهر در ایران و هند قابل شناسایی و بررسی است. این رساله به بررسی شخصیت و کارکرد ایزد مهر در منابع ایرانی، هندی و غربی پرداخته است و نظریّات مختلف دربار? منشأ مهرپرستی رومی را مطرح کرده است. بررسی ایزد مهر و کارکردهایش در ایران و هند و غرب بر اساس منابع موجود صورت گرفته است. منابع موجود جهت بررسی هدف مورد نظر، منابع اصلی و منابع درجه دوم می باشند. منابع اصلی یعنی سرود ودایی میترا و مهریشتِ اوستا و کتیبه های فارسی باستان و متون دور? میانه بررسی شده اند و از طریق این منابع، ایزد مهر و کارکردهای او در ایران و هند مطالعه شده است. برای بررسی میثرس در غرب نیز منابع دست اوّلِ موجود، یعنی مهرابه ها و نوشته های برجای مانده مورد توجّه قرار گرفته اند. منابع درجه دوم که تحقیقات و پژوهشهای دانشمندان است نیز مطالعه شده اند و از نظریّات و آراء آنها استفاده شده است. مقایسه تطبیقی عناصر مختلف در بازمانهای نوشتاری و باستان شناختی، و رسوم آیینی رومی انجام گرفته است. در فصل نخست منابع اصلی معرّفی شده اند. سپس در فصلهایی مهر در ایران، مهر در هند، و مهر در غرب تحقیق شده است. در بخشی، مهرابه ها با توجّه به مفاهیم نجومی آنها مورد بررسی قرار گرفته اند. تأثیر مهرپرستی بر مسیحیت، نیز در بخشی بررسی و تحقیق شده است. در فصولی به بررسی مفهوم کنایی گاو، و ارتباط مهر با گاو، و مهر منجی، و مهرگان، و بازمانهای مربوط به ایزد مهر پرداخته شده است. در پایان خلاصه فصول و نتایج آنها ذکر شده است. تصاویر مورد نیاز و اشاره شده در تحقیق، پیوست شده اند. اصطلاحات و نامهایی که در این تحقیق به کار رفته اند و به معرّفی یا توضیح نیاز داشته اند، در واژه نامه ای پیوست شده اند. نمایه ای نیز از متن تهیه شده است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

پوشاک ایرانی ایزد مهر، نمادی شرقی در فرهنگ و تجلیات میترا در غرب

چکیده پوشاک مردمان ِایران زمین در دوران باستان از مواردی است که نقش بسزایی در فرهنگِ این سرزمین ایفا می کند و در پوشاک ایزدمهر، الگوی ایرانی را می توان دید. با حضور این کیش در اروپا، پوشاک ایرانی مهر به عنوان لباس میترای غربی در نقش معروف تاورکتونی (گاو کشی) متجلی شده است. پس از حضور کیش مهر در اروپا، مسیحیت ظهور کرد و علی رغم عناد مسیحیان و از بین بردن مظاهر مهرپرستی، این آیین در دل مسیحیت متبلو...

full text

پوشاک ایرانی ایزد مهر، نمادی شرقی در فرهنگ و تجلیات میترا در غرب

full text

شبدیز و گلگون، جلوه‌هایی از ایزد مهر و بهرام

شبدیز و گلگون، دو اسب زیبای دربار خسروپرویز، از دیرباز تاکنون زبانزد بسیاری از تاریخ‌نویسان بوده‌اند؛ به‌ویژه شبدیز که برخی منابع، این اسب را از شگفتی‌های دربار خسروپرویز برشمرده‌اند. آوازه و شکوه این اسب تاریخی آن را به دنیای اسطوره‌ها کشاند؛ به‌گونه‌ای‌که دست‌مایة بسیاری از آثار ادب فارسی گردید و شاعران بسیاری از آن برای آفرینش آثاری بی‌‌مانند بهره بردند. نام شبدیز در پیوند با شب و سیاهی است؛...

full text

گاوکُش در استورۀ مهر ایرانی

full text

بازتاب نمادین ایزد مهر بر ظروف مدالیون ساسانی (با تکیه بر اسطوره گیاه زاینده)

ظروف زرین و سیمین ساسانی، در زمره نفیس‌ترین مصنوعات هنر فلزگری ایران باستان به شمار می‌آیند. این اشیاء از نظر شکل و نقوش بسیار متنوع هستند و انواع ظروف از قبیل بشقاب‌ها، کاسه‌ها، جام‌ها، انواع آبخوری و گلدان با مضامینی نظیر شکار شاهانه، صحنه‌های رسمی درباری، صحنه‌های ضیافت، تصاویر گیاهی و جانوری، نیم‌تنه‌های انسانی، موضوعات اساطیری و غیره را شامل می‌شوند. ظروف مدالیون دوره ساسانی با نیم‌تنه اشخ...

full text

مطالعه تطبیقی اساتیر ایران و ارمنستان با تکیه بر ایزد «مهر»

ایران و ارمنستان دارای روابط تاریخی، سیاسی و فرهنگی بسیار گسترده در گذر هزاره‌های تاریخی بوده‌اند، ارمنستان از دوران حاکمیت مادها تحت نفوذ شاهنشاهی ایران قرار گرفت؛ و این آغاز اثرگذاری در عرصۀ سیاست و هم در عرصۀ فرهنگ و باورهای دینی بود. تأثیر ایرانیان بر ارامنه از لحاظ دینی تا زمان مسیحی شدن ارمنستان در میانۀ قرن سوم میلادی به دست "گریگوری روشنگر1" برقرار بود، با توجّه به هم‌نژادی ارامنه و ایرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده زبانشناسی

Keywords

مهر میثره میتره میثرس مهرپرستی گاو قربانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com